യാ ഇബാദല്ലാ അയീനൂനീ… എന്ന ഹദീസ് എങ്ങിനെ മനസ്സിലാക്കണം?

പ്രസ്തുത ഹദീസിന്റെ സനദും മത്നും ഒക്കെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് നാം മനസ്സിലാക്കേണ്ട വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യമാണ് ഈ ഹദീസ് മുസ്ലിം ലോകത്ത് പ്രത്യേകിച്ച് കേരള മുസ്ലീങ്ങൾക്കിടയിൽ ഇത്രയധികം ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടാനുള്ള കാരണം എന്ത് എന്നുള്ളത്.

കേരളത്തിൽ അല്ലാഹുവിനെ മാത്രം വിളിച്ചു പ്രാർത്ഥിക്കണം എന്നും… അല്ലാഹു അല്ലാത്തവരെ വിളിച്ചു പ്രാർത്ഥിക്കൽ ശിർക്കാണെന്നും വൻപാപമാണെന്നുമുള്ള സലഫി പ്രബോധനം ശക്തിപ്പെട്ടപ്പോൾ, അതിനെ ചെറുക്കാൻ ഖുബൂരി ലോബികൾ എക്കാലത്തും രംഗത്തുണ്ടായിരുന്നു, കറകളഞ്ഞ തൗഹീദിലേക്കുള്ള പ്രബോധനത്തെ അവർ പല പല  മാർഘങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് തടഞ്ഞു വെക്കുവാൻ ശ്രമിച്ചു.

ഖണ്ഡന മണ്ടനങ്ങളും സംവാദങ്ങളും ചൂടു പിടിച്ചു… പല പല വേദികളിലും തൗഹീദും ശിർക്കും ഏറ്റുമുട്ടി… ശിർക്കിന്റെ വക്താക്കൾ അവർ അന്ന് നിലകൊണ്ടിരുന്നതും സമൂഹം അന്ന് വെച്ചുപുലർത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നതുമായ പല പല ശിർക്കൻ ആചാരങ്ങൾക്കും ഇസ്ലാമിക പ്രമാണങ്ങളിൽ നിന്ന് തന്നെ തെളിവുകൾ കൊണ്ടുവരാൻ ശ്രമിച്ചു.

ശിർക്കൻ ആചാരങ്ങളിൽ അന്നും ഇന്നും വ്യാപകമായി നടന്നു വരുന്ന കാര്യം അല്ലാഹു അല്ലാത്തവരോടുള്ള പ്രാർത്ഥന ആയതുകൊണ്ടുതന്നെ സംവാദങ്ങൾ ഭൂരിഭാഗവും കേന്ദ്രീകരിച്ചത് ഈ ഒരു വിഷയത്തിൽ തന്നെയായിരുന്നു.

കേരളത്തിൽ നടന്നുപോന്നിട്ടുള്ള തൗഹീദും ശിർക്കും തമ്മിലുള്ള സംവാദങ്ങൾ ലോകത്ത് അന്ന് വരെ ഈ വിഷയത്തിൽ നടന്നു വന്നിട്ടുള്ള സംവാദങ്ങളുടെ ബാക്കിപത്രം ആയതുകൊണ്ട് തന്നെ ഈ സംവാദങ്ങളിലെ വാദമുഖങ്ങൾ ലോകത്ത് ഈ വിഷയത്തിൽ അന്ന് വരെ നടന്നിട്ടുള്ളതിന്റെ ഒരു മലയാള പതിപ്പ് മാത്രം ആയിരുന്നു.

കേരളാ ഖുബൂരി ലോബികൾ ലോകത്തുള്ള മറ്റു ഖുബൂരികളുടെ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ നിന്നും വാദമുഖങ്ങൾ പഠിച്ചുകൊണ്ട് അവകൾ സംവാദങ്ങളിൽ പ്രയോഗിച്ചു… അങ്ങിനെ പ്രയോഗിച്ച ഒരു മുനയോടിഞ്ഞ വാദമായിരുന്നു “യാ ഇബാദല്ലാ അയീനൂനീ…….” എന്ന ഹദീസ്.

ഹദീസും ഹദീസിന്റെ സ്വീകാര്യതയും

ഹദീസിൽ വിജനമായ പ്രദേശം എന്ന് വന്നത് കൊണ്ട് തന്നെ അവിടെ ജനമില്ല അതുകൊണ്ട് ഹദീസിലെ യാ ഇബാദല്ലാഹ്‌ മനുഷ്യർ ആകുകയില്ല അതുകൊണ്ടുതന്നെ ജീവിച്ചിരിപ്പുള്ള മനുഷ്യരല്ലാത്ത ആരെയും അവിടെ ഫിറ്റ് ചെയ്യാം കുബൂരികൾ സൗകര്യപൂർവ്വം അവർ വിളിച്ചു പ്രാർത്ഥിക്കുന്ന ഔലിയാക്കളേ അവിടെ ഫിറ്റ് ചെയ്തു.

മുസ്നദ് അൽ ബസ്സാർ ഇൽ മർഫൂ ആയി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഹദീസ് ഇങ്ങനെ ആകുന്നു.

عن موسى بن إسحاق حدثنا منجاب بن الحارث حدثنا حاتم بن إسماعيل عن أسامة بن زيد عن أبان بن صالح عن مجاهد عن ابن عباس رضي الله عنهما أن النبي صلى الله عليه وسلم قال: (إن لله ملائكة في الأرض يكتبون ما يسقط من ورق الشجر، فإذا أصابت أحدَكم عرجةٌ بفلاةٍ من الأرض فلينادِ يا عباد الله أعينوا ). زوائد مسند البزار (303).

ഇമാമീങ്ങൾ ശിർക്ക് ചെയ്തുവോ???...

പല പരമ്പരകളിലൂടെ ളഈഫായും ഹസനായും ഒക്കെ വന്നതുകൊണ്ടും ഹദീസിന്റെ  ആശയത്തിലും ഉള്ളടക്കത്തിലും ‘യാ ഇബാദല്ലാഹ്‌ അഈനൂനി’ എന്ന വിളിയിലും പ്രാർത്ഥനയോ ശിർക്കോ ഇല്ലാത്തതുകൊണ്ടും ഇസ്ലാമിക ലോകത്തെ പല പ്രഗൽഭ പണ്ഡിതന്മാരും ഇമാമുകളും അവരുടെ അദ്ക്കാറുകളുടെ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ഈ ഹദീസ് രേഖപ്പെടുത്തുകയും ഹദീസിനെ പ്രാവർത്തികമാക്കിയതായും അതുമൂലം ഫലം കണ്ടതായും കാണാം.
…
ഈ ഹദീസുമായുള്ള ലോകപ്രശസ്തരായ രണ്ട് ഇമാമുകളുടെ അനുഭവം താഴെ വിവരിക്കുന്നു.

1. ഇമാം അഹ്‌മദ്‌ ബിൻ ഹമ്പൽ

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللهِ الْحَافِظُ، أنا أَحْمَدُ بْنُ سَلْمَانَ الْفَقِيهُ، بِبَغْدَادَ، نا عَبْدُ اللهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي، يَقُولُ: ” حَجَجْتُ خَمْسَ حِجَجٍ، اثْنَتَيْنِ رَاكِبًا، وَثَلَاثَ مَاشِيًا، أَوْ ثَلَاثَ رَاكِبًا، وَاثْنَتَيْنِ مَاشِيًا، فَضَلَلْتُ الطَّرِيقَ فِي حَجَّةٍ، وَكُنْتُ مَاشِيًا فَجَعَلْتُ أَقُولُ: يَا عِبَادَ اللهِ، دُلُّونِي عَلَى الطَّرِيقِ ” قَالَ: فَلَمْ أَزَلْ أَقُولُ ذَلِكَ حَتَّى وَقَفْتُ عَلَى الطَّرِيقِ،

മുകളിലെ സംഭവങ്ങൾക്ക് പുറമേ പൗരാണികരായിട്ടുള്ള പല പണ്ഡിതന്മാരും പ്രസ്തുത ഹദീസ് അവരുടെ അദ്കാറുകളുടെ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയതായി കാണാം.

പ്രസ്തുത ഹദീസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മുകളിൽ ഉദ്ധരിച്ചത് പോലെ പല പല സംഭവങ്ങളും ഉള്ളതുകൊണ്ട് തന്നെ ഈ ഹദീസ് പ്രവർത്തികമാക്കുന്നതിനെ കുറിച്ച് അഹ്ലുസ്സുന്നത്തി വൽ ജമാഅയുടെ പണ്ഡിതന്മാർക്കിടയിൽ മൂന്ന് അഭിപ്രായങ്ങളാണ്

സലഫികൾ കുബൂരികൾക്ക് എന്തു മറുപടി നൽകി?

പ്രസ്തുത ഹദീസ് മുസ്ലീം ലോകത്ത് ചർച്ചയായി വരാനുള്ള കാരണവും, ഏതു രീതിയിലാണ് കുബൂരി ലോബികൾ ഈ ഹദീസിനെ അവർ ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന അല്ലാഹുവല്ലാത്തവരോട് പ്രാർത്ഥിക്കുക എന്ന ശിർക്കൻ ആചാരത്തിന് തെളിവായി കൊണ്ടുവരുന്നത് എന്നും നാം മുൻപ്മ നസ്സിലാക്കുകയുണ്ടായി.
…
ഇനി നമുക്ക് ലോക സലഫികൾ കുബൂരികളുടെ ശിർക്കൻ വാദങ്ങൾക്ക് എന്ത് മറുപടി നൽകിയെന്ന് കൂടി പരിശോധിക്കാം.

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى ۚ ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۚ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِنْ قِطْمِيرٍ

രാവിനെ അവന്‍ പകലില്‍ പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നു. പകലിനെ രാവിലും പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നു. സൂര്യനെയും ചന്ദ്രനെയും അവന്‍ (തന്‍റെ നിയമത്തിന്‌) വിധേയമാക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അവയോരോന്നും നിശ്ചിതമായ ഒരു പരിധി വരെ സഞ്ചരിക്കുന്നു. അങ്ങനെയുള്ളവനാകുന്നു നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവായ അല്ലാഹു. അവന്നാകുന്നു ആധിപത്യം. അവനു പുറമെ ആരോട് നിങ്ങള്‍ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്നുവോ അവര്‍ ഒരു ഈന്തപ്പഴക്കുരുവിന്‍റെ പാടപോലും ഉടമപ്പെടുത്തുന്നില്ല.

إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ ۖ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ ۚ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ

നിങ്ങള്‍ അവരോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്ന പക്ഷം അവര്‍ നിങ്ങളുടെ പ്രാര്‍ത്ഥന കേള്‍ക്കുകയില്ല. അവര്‍ കേട്ടാലും നിങ്ങള്‍ക്കവര്‍ ഉത്തരം നല്‍കുന്നതല്ല. ഉയിര്‍ത്തെഴുന്നേല്‍പിന്‍റെ നാളിലാകട്ടെ നിങ്ങള്‍ അവരെ പങ്കാളികളാക്കിയതിനെ അവര്‍ നിഷേധിക്കുന്നതുമാണ്‌. സൂക്ഷ്മജ്ഞാനമുള്ളവനെ (അല്ലാഹുവെ) പ്പോലെ നിനക്ക് വിവരം തരാന്‍ ആരുമില്ല. (സൂറ ഫാതിർ  13-14)
…
Silsilat al-Ahaadeeth ad-Da‘eefah wa’l-Mawdoo‘ah (656)

പ്രിയ സഹോദരങ്ങളെ സലഫി ലോകം പ്രസ്തുത ഹദീസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഈ കാലമത്രയും നൽകിയിട്ടുള്ള വിശദീകരണം നാം കണ്ടു അന്ത്യനാൾ വരെ ഈ ഹദീസ് മായി ബന്ധപ്പെട്ട നമുക്ക് പറയാനുള്ളത് ഇതുതന്നെയാണ്

സംശയനിവാരണം

പ്രിയ സഹോദരങ്ങളെ ഈ വിഷയവുമായി ചില ചോദ്യങ്ങൾ ഉത്ഭവിച്ചേക്കാം അങ്ങിനെയുള്ള ചോദ്യങ്ങളും അതിനുള്ള മറുപടികളും താഴെ നൽകുന്നു.

ചോദ്യം. 1

യാ ഇബാദല്ലാഹ്‌ ആയീന്നൂനി എന്ന ഹദീസിന്റെ വിഷയത്തിൽ അഹ്ലുസുന്നത്തി വൽ ജമാഅ യുടെ പണ്ഡിതന്മാരുടെ മൂന്ന് നിലപാടുകളിൽ താങ്കൾ ഏതാണ് സ്വീകരിക്കുക.

മൂന്നു നിലപാടുകൾ താഴെ

പ്രസ്തുത ഹദീസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മുകളിൽ ഉദ്ധരിച്ചത് പോലെ പല പല സംഭവങ്ങളും ഉള്ളതുകൊണ്ട് തന്നെ ഈ ഹദീസ് പ്രവർത്തികമാക്കുന്നതിനെ കുറച്ച് അഹ്ലുസ്സുന്നത്തി വൽ ജമാഅ യുടെ പണ്ഡിതന്മാർക്കിടയിൽ മൂന്ന് അഭിപ്രായങ്ങൾ ആണുള്ളത്

1… ഹദീസ് ളഈഫ് ആകുന്നു അതിനാൽ അത് പ്രവർത്തികമാക്കുവാൻ പാടില്ല ഏറ്റവും സുരക്ഷിതമായതും കേരള സലഫുകൾ പുലർത്തി കൊണ്ടുവന്നതുമായ അഭിപ്രായം.

2… ഹദീസ് സഹീഹ് അല്ലെങ്കിലും പലപല അദ്കാറിന്റെ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ടതുകൊണ്ടു തന്നെ പ്രാവർത്തികമാക്കാവുന്നതാണ്.

3… ഹദീസ് സ്വഹീഹ് ആകുന്നു അതിനാൽ പ്രവർത്തികമാക്കാം.

മുകളിൽ പറഞ്ഞ മൂന്ന് അഭിപ്രായങ്ങൾ അല്ലാതെ പ്രസ്തുത ഹദീസിന്റെ ആവശ്യത്തിലുളടക്കത്തിലോ യാ ഇബാദല്ലാഹ്‌ ആയീനൂനീ വിളിയിലോ പ്രാർത്ഥനയോ ശിർക്ക് ഉള്ളതായി ലോക സലഫി പണ്ഡിതന്മാർ ആരും തന്നെ പറഞ്ഞതായി കാണുകയില്ല

ഉത്തരം

ഏറ്റവും സുരക്ഷിതമായ ഒന്നാമത്തെ നിലപാടാണ് നാം സ്വീകരിക്കുക രണ്ടും മൂന്നും ഉദ്ധരിച്ചത് വിഷയം വ്യക്തമാക്കുവാൻ വേണ്ടിയാണ്.

ആ ഹദീസിൽ പ്രാർത്ഥന എന്നൊരു സംഭവം തന്നെ ഇല്ല വെറും ഒരു വിളിച്ച് പറയാൽ മാത്രമാണ്.

ഈ വിഷയം വ്യക്തമാക്കിയില്ലെങ്കിൽ കുറെ ആളുകൾ മുവഹിതുകളുടെ മേൽ ശിർക്ക് ആരോപിച്ചുകൊണ്ട് മുശ്രിക് ആകും… കാരണം ശിർക്ക് ആരോപിക്കൽ എന്നുള്ളത് ശിർക്ക് ചെയ്യുന്നതുപോലെ തന്നെ ഗൗരവമുള്ളതാണ്.

പ്രസ്തുത ഹദീസിൽ പ്രാർത്ഥനയോ ശിർക്കോ ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിൽ ഇമാമീങ്ങൾ അത് പ്രാവർത്തികമാക്കുകയില്ല എന്ന് മനസിലാക്കുക.

ചോദ്യം 2

ഹദീസ് ളഈഫ് ആണ് പിന്നെ അതിനെപ്പറ്റി ഒന്നും നോക്കേണ്ടതില്ലല്ലോ…

പിന്നെ ഇമാം അഹ്‌മദ്‌, ഇമാം നവവി ചെയ്‌ത കാരണത്താൽ അതിൽ തെറ്റില്ലാ എന്ന് നിങ്ങൾ പറയുന്നത് ഖുരാഫികളുടെ വാദം പോലെയല്ലേ?

ഉത്തരം

ളയീഫ് ആയ ഹദീസ് കൊണ്ടുവന്ന് കുബൂരികൾ ശിർക് ചെയ്യുവാൻ തെളിവുണ്ടാക്കുമ്പോൾ ആണ് ഞങ്ങൾ ഈ ഹദീസ് വിശദീകരിക്കുന്നത്… അല്ലാതെ ഞങ്ങൾ ആയിട്ട് ഈ ഹദീസ് ചർച്ചകളിൽ വലിച്ചു കൊണ്ടുവരാറില്ല.
…
അതുപോലെ തന്നെ ചില തൽപരകക്ഷികൾ ഈ ഹദീസ് കൊണ്ടുവന്ന് നമ്മുടെ മേൽ ശിർക് ആരോപിച്ചപ്പോൾ മാത്രമാണ് ഞങ്ങൾ ഈ ഹദീസ് കേരളത്തിൽ വ്യാപകമായി വിശദീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്.
…
ഈ ഹദീസ് മുസ്ലിം ലോകത്തു ചർച്ചയിൽ വരാനുള്ള പശ്ചാത്തലം നാം മുൻപ് വിവരിക്കുകയുണ്ടായി, ഇമാം അഹ്‌മദ്‌, ഇമാം നവവി ചെയ്തത് കൊണ്ട് അതുപോലെ ചെയ്യണം എന്ന് ഞങ്ങൾ ആരും പറഞ്ഞിട്ടില്ല.
…
ഇമാം അഹ്‌മദ്‌ ഇബ്നു ഹൻബൽ, ഇമാം നവവി ചെയ്‌ത കാര്യങ്ങൾ ശിർക് അല്ലാ എന്നെ ഞങ്ങൾ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ,,, കാരണം ശിർക്കും തൗഹീദും വേർതിരിച്ചു മനസിലാക്കാൻ കഴിയാത്തവരെ ഒരിക്കലും അഹ്ലുസുന്ന ഒന്നടങ്കം ഇമാമീങ്ങൾ ആയി ആദരിക്കുകയില്ല.

ശിർക്കും കുഫ്‌റും ചെയ്ത് അത് പരരസ്യപ്പെടുത്തുന്ന ഇമാമീങ്ങൾ ഒന്നും അഹ്ലു സുന്നത്തി വാൽ ജമാ ആയിൽ ഉണ്ടാവുകയില്ല എന്ന് മനസിലാക്കുക.

ചോദ്യം 3

താങ്കൾ മരുഭൂമിയിൽ ഒറ്റപെട്ടുപോയാൽ ആരെയാണ് വിളിക്കുക?

ഉത്തരം

എന്റെ വിളി കേൾക്കുന്ന ദൂരത് ആരെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ സഹായിക്കട്ടെ എന്ന ഉദ്ദേശത്തോടെ ഉച്ചത്തിൽ വിളിച്ചു പറയും ‘ആരെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ സഹായിക്കണേയെന്ന്’ അതോടൊപ്പം മരുഭൂമിയിൽ നിന്നും എന്നെ രക്ഷപെടുത്തണേ എന്ന് അല്ലാഹുവിനോട് നിരന്തരം പ്രാർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യും… ഇൻ ഷാ അല്ലാഹ്.
…
മുകളിൽ ഉച്ചത്തിൽ വിളിച്ചു പറയും എന്ന് പറഞ്ഞ സ്ഥാനത്താണ് ‘യാ ഇബാദല്ലാഹ് അയീനൂനി’ എന്ന വിളി ഉള്ളത് അല്ലാതെ അതിനു താഴെ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള പ്രാർത്ഥനയുടെ സ്ഥാനത്തല്ല എന്ന് മനസിലാക്കുക.
…
അള്ളാഹു സത്യം ഗ്രഹിക്കുവാനുള്ള തൗഫീഖ് എല്ലാവർക്കും നൽകി അനുഗ്രഹിക്കുമാർ ആകട്ടെ.
…
ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ മുശ്രിക് ആയി മരിക്കുന്നതിനെ തൊട്ടും, മുവഹ്ഹിദുകളുടെ മേൽ ശിർക് ആരോപിക്കേ മരണത്തെ കണ്ടുമുട്ടുന്നതിനെ തൊട്ടും ഞങ്ങൾ നിന്നോട് കാവലിനെ തേടുന്നു.
…
വിഷയം ഇവിടെ അവസാനിക്കുന്നു…
…

‎سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَـٰهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ، وَأَتُوْبُ إِلَيْكَ
ക്രോഡീകരണം : മുഹമ്മദ് ജുനൈദ് ഇബ്‌നു അബ്ദില്ലാഹ് – അല്ലാഹുവിന്റെ ദാസൻ